Има ли крај на употребата на пиротехнички средства за Новогодишните празници?!
Петарди, огномети и слични вакви пиротехнички средства одекнуваа од секое ќоше, буквално од секоја населба во Штип или со други зборови градот наликуваше на “војна со петарди”.
Темата за употребата на пиротехнички средства, особено петарди и огномети, за време на новогодишните и други празници, се појавува секоја година и донесува сериозни последици за здравјето и безбедноста на граѓаните, како и за животната средина. Во многу земји, меѓу кои и Македонија, употребата на пиротехнички средства е регулирана, но реалноста е дека оваа регулација во пракса не се спроведува како што треба, а последиците се трагични.
„Инвалидитет на раката кај 13-годишно дете, настанат како последица на тешка повреда од петарда“
Повеќето од апелите за забрана на употреба на пиротехнички средства се издаваат од надлежни институции, но често не се доволно ефективни. Како што се споменува, дури и ако полицијата запленува големи количини пиротехнички средства, продажбата не престанува, а купувачите, особено малолетните лица, продолжуваат да ги користат без соодветни безбедносни мерки.
Помина новогодишната ноќ, но ќе дојде и нова…и сè така ќе ги слушаме апелите на надлежните, кои очигледно не го спроведуваат доволно законот за употреба на пиротехнички средства.
Потсетуваме дека во Законот за прекршоци против јавниот ред и мир во членот 31 е предвидено:
„Кој неовластено пука од огнено оружје, употребува пиротехнички средства или сличен експлозивен или лесно запаллив материјал, или на сличен начин го нарушува мирот и безбедноста на граѓаните ќе му се изрече глоба во износ од 200 до 500 евра во денарска противвредност.”
Исто така во Кривичниот законик, според член 396 кој се однесува токму на недозволеното изработување, држење и тргување со оружје или распрскувачки материи децидно стои дека:
(1) Тој кој што неовластено изработува, држи, продава, набавува или врши размена со огнено оружје, муниција или експлозивни материи, ќе се казни со затвор од три до десет години.
(2)Ако предмет на делото од ставот 1 е поголемо количество на огнено оружје, муниција или експлозивни материи или огнено оружје, муниција или експлозивни материи кои на граѓаните им се забранети, сторителот ќе се казни со затвор најмалку пет години.
Полициските билтени се полни со информации за заплена на големи количини пиротехнички средства низ градовите во земјата, но продавачите и натаму наоѓаат разни начини да ги испорачаат. За жал, меѓу најчестите купувачи се малолетни лица.
Од СВР Штип за Angels FM истакнаа дека апели и казни има секоја година…
Но, нашето прашање беше „Зошто не се спречува ова неконтролирано однесување?!“, на кое не можеа да ни одговорат.
Како илустрација за состојбата доволно говори податокот дека само за еден месец на хируршката клиника „Свети Наум Охридски“ во Скопје со повреди од пиротехнички средства се јавиле 50-тина пациенти. Кога би се собрале податоците и од другите здравствени установи, таа бројка би значела и повеќе од аларм.
Иако имаше голем број претпразнични апели против употреба на петарди и од Здруженијата за заштита на животните свеста за тоа сѐ уште е на многу ниско ниво. Истото се однесува и за употребата на огномети.
На глобално ниво, некои земји воведоа заострени закони и казни за употреба на пиротехнички средства, а некои дури воведоа и „тивки огномети“, кои се користат на организираните прослави, како што е случај во Атина, Грција. Ова не само што ги намалува буката и загадувањето, туку и ги намалува ризиците за повреди и стрес за животните.
Одговорноста за решавање на ова прашање лежи на државата, која мора да ги заостри мерките за контрола и да обезбеди поголема свест кај населението, особено кај младите. За да се спречи неконтролираното користење на пиротехнички средства, потребно е поефективно спроведување на законите, казни за прекршителите и едукација за опасностите од овие средства.
Новинар Никола.А